Bardzo często zdarza się, że kiedy przedstawia się ktoś jako psycholog, ludzie „wygłaszają” komentarz typu: „O, założę się, że przez cały ten czas psychoanalizowałeś mnie”. Niestety obecnie termin psycholog i psychoanalityk jest używany zamiennie.

Kim jest psycholog?

Psychologia jest nauką, która dotyka każdego aspektu ludzkiej rzeczywistości. Profesjonalni psychologowie pracują w wielu różnych środowiskach, w tym klinicznych, edukacyjnych, organizacyjnych i prawnych, w celu rozwiązania problemów życia codziennego i zwiększenia dobrobytu ludzi jako jednostek, w grupach i w systemach społecznych.

Chociaż kształcenie i szkolenie zawodowych psychologów różni się w poszczególnych krajach europejskich, zwłaszcza pod względem struktury i oznaczenia stopnia, istnieją wystarczające podobieństwa w zakresie treści i kompetencji, a także zamierzonych efektów kształcenia i szkolenia.

Istnieje zgoda co do tego, że odpowiednie przygotowanie do niezależnej praktyki zawodowej w charakterze psychologa wymaga okresu sześciu lat, z czego pięć lat powinno stanowić szkolenie akademickie zapewniające podstawowe podstawy psychologii teoretycznej oraz znaczące podstawy do prowadzenia badań i stosowania psychologii. Kolejny rok powinien być nadzorowanym stażem lub praktyką.

Zgodnie z definicją Międzynarodowej Organizacji Pracy  psycholog bada procesy psychiczne i zachowania istot ludzkich, indywidualnie lub jako członków grup czy społeczeństw. Wiedza ta jest następnie stosowana w celu wspierania rozwoju ludzi, zarówno w wymiarze indywidualnym, społecznym, edukacyjnym, jak i zawodowym.

Podstawowa rola profesjonalnego psychologa została zdefiniowana jako zdolność do rozwijania i stosowania psychologicznych zasad, wiedzy, modeli i metod w sposób etyczny i naukowy w celu promowania rozwoju, dobrobytu i skuteczności jednostek, grup, organizacji i społeczeństwa. Można to zrobić w dwóch różnych obszarach.

Kim jest psychoterapeuta?

Psychoterapeuta to osoba, która posiada kwalifikacje do prowadzenia psychoterapii, czyli wykonuje leczenie mające na celu zmianę myśli, uczuć i zachowań. Praktyka psychoanalizy jest prowadzona przez profesjonalistę posiadającego szkolenie i umiejętności niezbędne do ułatwienia zmiany psychologicznej i traktuje pacjentów, którzy wymagają pomocy w łagodzeniu objawów, które powodują ich cierpienie.

Psychoterapia sama w sobie jest przestrzenią do refleksji z profesjonalistą, w której konfrontowane są codzienne problemy. Pacjent przychodzi do terapeuty, aby wspólnie zastanowić się i dowiedzieć się, co się dzieje, co często jest nieświadome, czyli poza naszą świadomością.

Różnice między psychologiem a psychoterapeutą.

Podejście terapeutyczne.

Podstawową różnicą między psychologiem a psychoanalitykiem jest podejście do oferowanych przez nich terapii. Z jednej strony psycholog może stosować różne podejścia i sposoby leczenia w zależności od przypadku, albo od podejścia lub teorii, z którymi najbardziej się identyfikuje: pierwsza generacja, druga generacja, poznawcza, behawioralna, poznawczo-behawioralna, integracyjna itd. Natomiast gdy psycholog zdrowotny lub kliniczny stosuje podejście dynamiczne, lub podstawą jego działania i leczenia jest psychoanaliza, wówczas mówimy o psychoanalityku.

Cele terapii.

Celem psychologa jest zwiększenie dobrostanu ludzi jako jednostek, w grupach i w systemach społecznych. Celem terapii psychoanalitycznej jest natomiast zmiana tych myśli i zachowań, które powodują cierpienie pacjenta oraz umożliwienie mu poradzenia sobie z jego lękami i obawami.

Zakres terapii.

Ogólnie rzecz biorąc, termin psychoterapia i psychoterapeuta był stosowany bardziej w dziedzinie orientacji dynamicznej (np. psychoanaliza) w obrębie psychologii. Podczas gdy psychologia kliniczna zastosowała w swojej pracy terapeutycznej psychologów poznawczo-behawioralnych. Psychoterapia została jednak uznana za część psychologii klinicznej. Psychoterapeutą byłby zatem psycholog działający w środowisku ochrony zdrowia o orientacji dynamicznej.

Wyniki terapii.

Podstawową różnicą między psychologią a psychoterapią są rezultaty uzyskiwane przez pacjenta w trakcie terapii. Z jednej strony psycholog promuje bardziej ogólne wyniki, takie jak rozwój społeczny, edukacyjny, indywidualny czy zawodowy ludzi. Leczenie u psychoterapeuty sprzyja bardziej konkretnym aspektom, takim jak umożliwienie jednostkom konfrontacji z lękami i wzmocnienie osobistego bezpieczeństwa.